ERBA ENDÜSTRİYEL SIZDIRMAZLIK ELEMANLARI SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
İzmir Adres: Halkapınar, 1082. Sk. No:9/C, 35170 Konak/İzmir - Telefon: (0232) 469 14 13 - 469 31 43
e-mail: info@erbaendustriyel.net - erbalimited@mynet.com
Manisa:5307 Sokak No:9/A Kenan Evren Sanayi Sitesi (Zorpet Arkası) Tel & Fax: 0(236) 233 98 28 (Pbx) - 233 35 75 - 233 67 60
KAUÇUK Alm. Kautschuk (m), Gummi (m,n), Fr. Caoutchouc (m), İng. Rubber. Daha çok sütleğengiller (Euphorbiaceae) familyası bitkilerinde, ayrıca Compositae, Apocynaceae ve Asclepiadaceae familyaları bitkilerinde bulunan lateks (bitkilerde süt görünümünde özsu)in kurutulmasıyla elde edilen ürün. Kauçuk adı, Amazon bölgesi yerlilerinin dilinden gelir (caa-o-cu= ağlayan ağaç). Kauçuk nedir ?Kaucuk Ürünleri nelerdir? Brezilyada eskiden kurutulmuş bir balçık kalıp üstünde kat kat sürülen Kauçuk pıhtılaştırılması ile ayakkabı yapılıyordu. Lateksin bezler arasında kurutulması ile de, su geçirmez bezler üretiliyordu. Kauçuk ilk olarak 1530larda bahsedilmeye başlandı. Daha önceleri bilinmiyordu. Modern Kauçuk îmâlât endüstrisi ise, kauçuğun kükürtle sertleştirilmesi (vulkonizasyon) işlemiyle başladı(1839). Bu endüstrinin gelişmesi, Kauçuk hammaddesinin işlenerek birçok yerde kullanılmasına sebeb oldu. 1839-1840 yıllarında A.B.D de Goodyear, Hancock (İngiltere), kauçuğu kükürtle birleştirdiler ve sıcakta yapışkan olmayan, soğukta esnekliğini kaybetmeyen bir madde elde ettiler. Kauçuk neftyağında, karbondisülfürde, karbontetraklorürde, terebentinde, eterde, gazyağında, benzinde ve buna benzer eritici sıvılarda çözülür. Fizikî ürünler arasında Kauçuk; yumuşaklık, dayanıklılık, elastikiyet, su ve hava geçirmeme özelliği, yapıştırıcılık ve elektriğe karşı direnciyle çok önemli bir üründür. Hakikî Kauçuk tekrar tekrar birçok defalar uzatıldığında hemen hemen ilk baştaki orijinal boyutlarına yeniden geri gelir. Bu özelliği de kauçuğu, sentetik kauçuktan ve Kauçuk gibi maddeleri ihtiva eden diğer bütün maddelerden ayırır. Kauçuk nedir ?Kaucuk Ürünleri nelerdir? Üretimi: Dünyâ Kauçuk üretimi yılda ortalama 3,5 milyon tondur. Dünyâda en çok Kauçuk îmâl eden ülke Amerika dır, (yaklaşık dünyâ Kauçuk üretiminin % 50si kadar). Dünyâ Kauçuk ihtiyâcının % 90-95i sütleğengiller familyasından olan hevea ağaçlarından elde edilmektedir. Ağaçların gövdeleri üzerine demir bıçaklarlaV şeklinde yarıklar açılır ve yarıklardan akan süt (lateks) kaplarda toplanır. Bu lateksin % 30-40 kadarı Kauçuktur. Kauçuğu elde etmek için lateksin koagüle edilmesi gerekir. Bu işlem için asetik asit veya formik asit kullanılır. Böylece elde edilen Kauçuk topaklar hâlindedir ve çekilebilir özelliktedir. Fakat kopmaya dayanıklı değildir. Lâstik hâline getirilebilmesi için kauçuğun kükürtle 135-160 derecede vulkanizasyonu gerekir. % 12-20 oranında kükürt taşıyan Kauçuk, lastik adını alır. Daha fazla kükürt (% 30 gibi) girerse bu takdirde Kauçuk sertleşir ve ebonit adını alan ve elektrik yalıtkanı olarak kullanılan bir ürün elde edilir. Kauçuk, izopren (2-metil butadien) moleküllerinin kondensasyonuyla meydana gelmiş bir bileşiktir. % 70 kadar su taşır ve molekül tartısı 350.000 civârındadır. Kauçuk 180 derecede yapışkan olur, 220 derecede erir. Bu dereceden sonra kauçuğun damıtılması başlar. Damıtım ürünü akıcı, yağımsı bir sıvı olup Kauçuk yağı adını alır. Kauçuğun da en iyi çözücüsüdür. Kauçuk nedir ?Kaucuk Ürünleri nelerdir? Kauçuğun ham (işlenmemiş) şekli pratikte fazla bir değere sâhip değildir. Fakat çeşitli kimyevî maddelerle karıştırıldığında binlerce faydalı ürün elde edilir. Kauçuk kükürtle vulkanize edilir. Vulkanizasyonda kükürt (S) ve kükürt bileşikleri (S2Cl2,SO2,H2S) gibi kullanılır. Se ve Te de kullanılır, fakat pahalıya mal olur. Vulkanizasyonla polimerde bir bağlaşma meydana gelir. % 2-3 lük S bağları teşekkül eder. Kauçuk nedir ?Kaucuk Ürünleri nelerdir? Kaynak:Alıntı
Kauçuk Terimleri Abrasion Resistance / Aşınma Dayanımı : Vulkanize olmuş parçanın aşındırıcı kuvvete karşı gösterdiği direnç. Accelator / Hızlandırıcı : Vulkanizasyon zamanını kısaltmak amacı ile kauçuk karışımına katılan maddelerdir. Activator / Aktifleştirici : Akselatör sistemini aktive etmek için kauçuk karışımına katılan maddelerdir. Ageing / Yaşlanma : Vulkanize olmuş kauçuğun kullanıldığı servis ortamında veya labaratuar şartlarında fiziksel veya kimyasal özelliklerinde meydana gelelen bozulma. Aniline Point / Anilin Noktası : Proses yağlarının aromatikliğinin test yolu ile ölçümü. Antidegradent / Koruyucu Katkı Maddesi : Vulkanize omuş kauçuğun kullanıldığı servis ortamında bozulmasını önlemek veya geciktirmek amacıyla karışıma katılan maddeler. Antioxidant / Yaşlanma Önleyiciler : Oksijen, ısı ve ışık gibi vulkanize olmul kauçuğun bozulmasına sebep olan etkileri önlemek amacı ile karışıma katılan maddeler. Antiozonant / Antiozonat : Dinamik veya statik olarak ve ozon tesiri altında çalışan lastik parçada meydana gelebilecek çatlamaları önlemek veya geciktirmek amacı ile karışıma katılan maddeler. Blister / Kabarcık : Vulkanize olamamış yarı mamulün veya vulkanize olmuş kauçuk parçanın içerisinde hapsolmuş hava ve gaz boşlukları. Bloom / Kusma : Vulkanize olmuş ya da olmamış kauçuk parçanın yüzeyinde meydana gelen, karışıma katılan maddelerin difüzyon yoluyla sebep olduğu kusma olayı. Blowing Agent / Şişirici : Gözenekli ve sünger yapı elde etmek amacı ile kauçuk karışıma katılan organik veya inorganik esaslı maddeler. Bonding Agent / Yapıştırma Maddesi : Kauçuğun metale yapıştırılması amacıyla kullanılan maddeler veya maddelerin karışımı. Co-Agent / Koajan : Peroksitli pişme sistemlerinde çapraz bağlanmayı arttıran monomer veya monomerik sistemler. Compound / Karışım : kauçuğa katılan ve değişik katkı maddelerinde oluşan ve genellikle vulkanize olmamış durumdaki karışım ve stok halidir. Compression Set / Kalıcı Deformasyon : Deforme edici kuvvet altında tutulan kauçuk test parçasının, bu kuvvet kaldırıldıktan sonra orjinal haline göre gösterdiği değişikliğin ölçüsü. Continious Vulcanization / Sürekli Vulkanizasyon : Şekillendirilmiş kauçuk karışımının sürekli vulkanizasyon yöntemi ile pişirilme sistemi. Co-Polimer / Kopolimer : Polimerin iki veya daha fazla monomerden oluşması. Dusting Agent / Tozlama Maddesi : Şekillendirilmiş yada şekillendirilmemiş kauçuk karışımının yapışmasını ölemek amacıyla yüzeyine sürülen toz veya sıvı maddeler. Elastomer / Elastomer : Oda sıcaklığında orjinal boyunun en az iki misline uzatılabilen ve bu uzamayı temin eden kuvvet ortadan kaldırıldığında hemen hemen orjinal boyuna dönebilen polimerik maddeler. Fatique / Yorulma : Devamlı tatbik edilen ve tekrarlanan gerilim sonucu oluşan moleküler zayıflama ve yorulma Abrasion Resistance / Aşınma Dayanımı : Vulkanize olmuş parçanın aşındırıcı kuvvete karşı gösterdiği direnç. Accelator / Hızlandırıcı : Vulkanizasyon zamanını kısaltmak amacı ile kauçuk karışımına katılan maddelerdir. Activator / Aktifleştirici : Akselatör sistemini aktive etmek için kauçuk karışımına katılan maddelerdir. Ageing / Yaşlanma : Vulkanize olmuş kauçuğun kullanıldığı servis ortamında veya labaratuar şartlarında fiziksel veya kimyasal özelliklerinde meydana gelelen bozulma. Aniline Point / Anilin Noktası : Proses yağlarının aromatikliğinin test yolu ile ölçümü. Antidegradent / Koruyucu Katkı Maddesi : Vulkanize omuş kauçuğun kullanıldığı servis ortamında bozulmasını önlemek veya geciktirmek amacıyla karışıma katılan maddeler. Antioxidant / Yaşlanma Önleyiciler : Oksijen, ısı ve ışık gibi vulkanize olmul kauçuğun bozulmasına sebep olan etkileri önlemek amacı ile karışıma katılan maddeler. Antiozonant / Antiozonat : Dinamik veya statik olarak ve ozon tesiri altında çalışan lastik parçada meydana gelebilecek çatlamaları önlemek veya geciktirmek amacı ile karışıma katılan maddeler. Blister / Kabarcık : Vulkanize olamamış yarı mamulün veya vulkanize olmuş kauçuk parçanın içerisinde hapsolmuş hava ve gaz boşlukları. Bloom / Kusma : Vulkanize olmuş ya da olmamış kauçuk parçanın yüzeyinde meydana gelen, karışıma katılan maddelerin difüzyon yoluyla sebep olduğu kusma olayı. Blowing Agent / Şişirici : Gözenekli ve sünger yapı elde etmek amacı ile kauçuk karışıma katılan organik veya inorganik esaslı maddeler. Bonding Agent / Yapıştırma Maddesi : Kauçuğun metale yapıştırılması amacıyla kullanılan maddeler veya maddelerin karışımı. Co-Agent / Koajan : Peroksitli pişme sistemlerinde çapraz bağlanmayı arttıran monomer veya monomerik sistemler. Compound / Karışım : kauçuğa katılan ve değişik katkı maddelerinde oluşan ve genellikle vulkanize olmamış durumdaki karışım ve stok halidir. Compression Set / Kalıcı Deformasyon : Deforme edici kuvvet altında tutulan kauçuk test parçasının, bu kuvvet kaldırıldıktan sonra orjinal haline göre gösterdiği değişikliğin ölçüsü. Continious Vulcanization / Sürekli Vulkanizasyon : Şekillendirilmiş kauçuk karışımının sürekli vulkanizasyon yöntemi ile pişirilme sistemi. Co-Polimer / Kopolimer : Polimerin iki veya daha fazla monomerden oluşması. Dusting Agent / Tozlama Maddesi : Şekillendirilmiş yada şekillendirilmemiş kauçuk karışımının yapışmasını ölemek amacıyla yüzeyine sürülen toz veya sıvı maddeler. Elastomer / Elastomer : Oda sıcaklığında orjinal boyunun en az iki misline uzatılabilen ve bu uzamayı temin eden kuvvet ortadan kaldırıldığında hemen hemen orjinal boyuna dönebilen polimerik maddeler. Fatique / Yorulma : Devamlı tatbik edilen ve tekrarlanan gerilim sonucu oluşan moleküler zayıflama ve yorulma Flash / Çapak : Kalıplama işlemi sırasında, kalıplanmış mamulün yüzeyinden dışarı çıkan fazla atık madde. Filler / Dolgu Maddesi : Karışımın fiyatını ucuzlatmak ve prosesi kolaylaştırmak amacıyla karışıma katılan doldurucu maddeler. Glass Transition Temperature / Camsı Geçiş Sıcaklığı : Polimerin soğutulduğunda şeklini değiştirmediği sert ve kırılgan olduğu sıcaklık. Loading / Yükleme : Kauçuğa katılan katkı maddelerinin cinsi ve miktarı. Mastication / Mastikasyon : Kauçuğun ezilerek yumuşatılması ve dolgu maddelerini kolayca bünyesine alabilir hale gelmesi. Nonstaining / Leke Vermeyen : Bir arada bulunduğu maddelerin rengini bozmayan ve leke bırakmayan antioksidant ve hızlandırıcılar. Optimum Vulcanization / Optimum Vulkanizasyon: Oldukça yüksek çapraz bağlanmanın ve fiziksel özellikler için en uygun değerlerin oluştuğu vulkanizasyon zamanıdır. Peptization / Peptizasyon : Kauçuğun kimyasal yolla yumuşatılma işlemi. Peptizing Agent / Peptizer : Peptizasyonu sağlayan kimyasal maddeler. P.H.R. (Per Hundred Rubber) : Yüz kısım kauçuk için gerekli olan miktar. Polymer / Polimer : Monomer adı verilen küçük molleküllerin kovalent bağlarla oluşturdukları çok büyük moleküller. Reclaimed Rubber / Rejenere Kauçuk : Vulkanize edilmiş kauçuğun vulkanize edilip yeniden kullanılır hale gelmesi işlemi. Reinforcing Agent / Güçlendirici Maddeler : Kauçuk Karışımına Katıldığında fiziksel ve mekanik özellikleri güçlendiren ince kuru toz maddeler. Retarder / Geciktirici : Proses sırasında yanma riskini ortadan kaldırmak amacı ile karışıma katılan katkı maddeleri. Reversion / Geriye Dönüş : Uzatılmış Vulkanizasyon sırasında bazı kauçukların fiziksel özelliklerinde meydana gelen bozulma. Scorch / Yanma : Kauçuk Karışımının ön vulkanizasyon, diğer bir ifade ile erken pişme hali. Stabilizers / Stabilizatör : Vulkanizasyon öncesi kauçuğa konulan koruyucu kimyasallardır. Softener / Yumuşatıcı : Kauçuğun Karışımını plastikleştirerek işlenmesini kolaylaştıran ve yumuşatan maddeler. Swelling / Hacim Şişmesi : Sıvı içerisine daldırılmış kauçuk mamulde meydana gelen hacim değişmesi Thermoplastics / Termo plastik maddeler : Isıtıldığı zaman yumuşayan ve şekillendirilen, soğutulduğunda sertleşen ve bu işlemlerin defalarca tekrarlanabildiği malzemeler. Under Vulkanization : Vulkanizasyon başlangıcı ile optimum vulkanizasyonarasındaki pişme durumu. Viscosity / Viskozite : Malzemenin akmaya karşı göstermiş olduğu direnç. Vulcanization / Vulkanizasyon : Plastik haldeki kauçuk karışımınının, dışarıdan tatbik edilen bir enerji ile elastik hale dönüşme işlemidir. Kaynak:Alıntı
Teknik Kauçuk Bilgileri
KAUÇUK
Polimer ve Monomer Kavramları: Plastik ve Kauçuklar, Polimer (makromoleküller) adıyla tanımlanan bir bileşik sınıfına girerler. Polimerler, Monomer adı verilen küçük moleküllerin kovalent bağlarla biribirlerine bağlanarak oluşturdukları çok büyük moleküllerdir.
Monomer: CH2=CH-CH=CH2; bütadien (gaz) Polimer: ( CH2-CH=CH-CH2 )n; elastomer (katı)
Polimer Zinciri: Çok sayıda monomer molekülünün biribirine bağlanarak oluşturduğu büyük moleküller zincir olarak tabir edilir. Atomların tipine bağlı olarak polimer zincirinin belli bir hareket kabiliyeti vardır. Polimer molekülü meydana getirmek üzere kullanılan monomerlerin iki veya daha pazla fonksiyona sahip olmaları gerekir. Aşağıdaki moleküller iki fonksiyona sahip birer monomerdir.
HOOC-R-COOH HO-R-OH HN2-R-NH2
İki fonksiyonlu monomerler düz yapılı bir zincir oluştururlar. Bir R• radikali vinil klorür monomerinden düz zincirli PVC (polivinilklorür) oluşturur. Eğer monomer molekülü üç veya daha fazla fonksiyona sahipse dallanma veya çapraz bağlanma meydana gelir.
Polimer zincirleri aşağıda şekillerdeki gibi olabilir.
1- Düz zincir yapı 2- Kısa dallanmış zincir yapı 3- Uzun dallanmış zincir yapı 4- Çapraz bağlanmış zincir yapı 5- Yıldız yapı 6- Tarak yapı
Elastomer: Kauçuk olarak tanımladığımız elastomerler, polimerlerin seyrek çapraz bağlanması ile oluşan ağ yapısı halidir. Polimerin elastomer olması için; yüksek molekül ağırlığına, zincirler arası düşük kuvvete, gelişigüzel zincir yapısına ve çapraz bağlanabilme özelliğine sahip olması gerekir.
Kauçuk Kavramı: Kauçuklar çapraz bağlanmamış ama çapraz bağlanabilme özelliğine sahip, yani vulkanize olabilen polimerlerdir. Yüksek sıcaklıkta ve deforme edici kuvvetlerin etkisi altında koyu sıvımsı akış özelliği gösterirler. Böylece uygun şartlarda şekillendirilebilirler. Lastik kavramı, yukarıda tarifi yapılan elastomer kavramı ile eş anlamlıdır. Çapraz bağlanabilme özelliği vulkanizasyonla açıklanabilir. Vulkanizasyon, kauçuğun kimyasal yapı değişikliğine uğrayarak (çapraz bağlanma reaksiyonu) ve geri dönüşümsüz olarak elastik özelliklere sahip bir duruma gelmesi ve getirilmesi işidir. Vulkanizasyon öncesi yüksek plastik özellikler, vulkanizasyon sonrası yerini yüksek elastik özelliklere bırakır.
Kauçuk Karışımı: İstenilen özelliklere göre ayarlanmış, kauçuk ve diğer hammaddeler ile katkı maddelerinden oluşan, vulkanize edilebilen bir karışımdır. Bir reçete şunlardan oluşur: Kauçuk Dolgu Maddeleri Yumuşatıcılar Proses Kolaylaştırıcılar Yaşlanmayı Önleyiciler Aktivatörler Hızlandırıcılar Pişiriciler -------------------->vulkanizasyon sistemi Geciktiriciler Diğer Katkı Maddeleri (boyalar, koku vericiler, şişiriciler)
Vulkanizasyon: Çapraz Bağlanma özelliği, vulkanizasyonu sağlayan maddenin miktarına, aktivitesine ve reaksiyon zamanına bağlıdır. Bu özellik vulkanizasyon derecesi ve çapraz bağlanma yoğunluğu olarak ifade edilir. En çok kullanılan kükürt vulkanizyonunda, diğer katkı maddelerinin, özellikle kullanılan hızlandırıcıların cins ve miktarına bağlı olarak, farklı çapraz bağlanma şekilleri oluşabilmektedir. Vulkanize kauçuğun özellikleri büyük ölçüde çapraz bağlanma şekline ve yoğunluğuna bağlıdır.
TEK ÇAPRAZ BAĞLANMA YAPISI KOMŞU ÇAPRAZ BAĞLAMA YAPISI
Kauçukta Kullanılan Bazı Çevirme Faktörleri:
1 Newton = 0,102 kgf = 105 din = 0,2248 lbf 1 lb = 0,4536 1 kg/cm2 = 0,9677 atm. = 14,22 psi = 0,1 Mpa 1 bar = 0,1 Mpa °C = 5/9 (°F-32)
Ref: Elastomer Teknolojisi, Kauçuk Derneği Yayınları
Etiketler:Kauçuk nedir ?Kaucuk Ürünleri nelerdir? Kauçuk, Kauçuk Fiyatları, Kauçuk Çeşitleri, Kauçuk Kataloğu, Kauçuk Hamuru, Kauçuk Firmaları, İzmir de Kauçuk, Manisa da Kauçuk, Aydın, Ankara, Bursa, Muğla, Kocaeli, Denizli, Edirne, İstanbul, Çanakkale, Konya da Kaucuk